Καρκίνος του στόματος: συμπτώματα, αντιμετώπιση, μέτρα πρόληψης

Ο καρκίνος του στόματος δεν είναι μια σπάνια μορφή καρκίνου, όσο και να πιστεύουμε το αντίθετο. Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου μπορεί να προσβάλλει τους πάντες ακόμη και αν φορούν τεχνητές οδοντοστοιχίες. Περισσότερο προσεκτικοί οφείλουν να είναι όσοι έχουν περάσει τα 40 έτη. Η μορφή που παίρνει ο καρκίνος του στόματος είναι συνήθως μια πληγή που σταδιακά εξαπλώνεται στα χείλη, στη γλώσσα, στα μάγουλα, στα ιγμόρεια και στην περιοχή του λαιμού.

Τα συμπτώματα της νόσου είναι συνήθως τα εξής:

• Εξογκώματα στα ούλα, μέσα στο στόμα ή ακόμα και πάνω στα χείλη
• Ανεξήγητη αιμορραγία μέσα στην στοματική κοιλότητα
• Έντονος πόνος στο στόμα ή στον λαιμό
• Πληγές που δεν επουλώνονται και αιμορραγούν στο στόμα / λαιμό για εβδομάδες
• Βραχνάδα και ανεξήγητη αλλαγή στη φωνή
• Δυσκολία στο φαγητό ή και στην ορθή ομιλία
• Απότομη και ανεξήγητη απώλεια βάρους

Ο καρκίνος του στόματος «προτιμά» τους άνδρες

Σύμφωνα με στοιχεία από την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι άνδρες είναι στατιστικά πιο επιρρεπείς απέναντι στην συγκριμένη μορφή καρκίνου και οι βασικοί λόγοι είναι οι εξής:

• Το κάπνισμα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξήγηση η σχέση καπνού –καρκίνου. Οι καπνιστές έχουν 6 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους μη καπνιστές να εμφανίσουν καρκίνο στο στόμα.
• Οι μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Είναι διαπιστωμένο πως οι καρκίνοι του στόματος είναι περίπου 6 φορές πιο συχνοί στους πότες.
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου
• Ο ιός HPV-ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι η αιτία για την εμφάνιση καρκινικών αλλοιώσεων στην περιοχή του στόματος.

Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του στόματος;

H αντιμετώπιση της νόσου πραγματοποιείται με χειρουργική επέμβαση ή ακτινοβολία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία. Η ακριβής θεραπεία για κάθε περίπτωση εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και είναι απόφαση πολλών ιατρικών ειδικοτήτων, όπως Στοματολόγου, Γναθοχειρουργού, Ακτινοθεραπευτή και Χημειοθεραπευτή. Απαραίτητη φυσικά είναι η παρακολούθηση του ασθενή σε τακτά χρονικά διαστήματα μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, ώστε να διαπιστωθεί και να αποφευχθεί έγκαιρα ενδεχόμενη υποτροπή της νόσου ή εμφάνιση νέας εστίας.

Προλάβετε τη νόσο!

Η διακοπή του καπνίσματος και η κατανάλωση με μέτρο των αλκοολούχων ποτών σίγουρα είναι μερικά από τα καλύτερα προληπτικά μέτρα.

Μην ξεχνάτε τον τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο, ειδικά αν είστε καπνιστές. Ελέγξετε το στόμα σας και αν δείτε περίεργα εξογκώματα ή πληγές που δεν κλείνουν, ζητήστε άμεσα διάγνωση.

Εμπλουτίστε την διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά που είναι φυσική πηγή βιταμινών A,C και Ε, οι οποίες θωρακίζουν τον οργανισμό απέναντι στον καρκίνο του στόματος.

Δημιουργία πειραματικού κέντρου στην Αλίαρτο από το Γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών

Θέμα χρόνου είναι η υπογραφή προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της περιφέρειας Στερεάς και του Γεωπονικού πανεπιστημίου Αθηνών για τη δημιουργία πειραματικού κέντρου στην Αλίαρτο.

Τη σχετική ανακοίνωση έκανε η αντιπεριφερειάρχης Βοιωτίας η οποία σιωπηρά μίλησε για τμήμα του γεωπονικού πανεπιστημίου με στόχο την κατάρτιση φοιτητών και αγροτών.

Σχετική αναφορά στις εξελίξεις έκανε από το βήμα της Βουλής και της αρμόδιας Ειδικής Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας, ο αντιπρύτανης Σταύρος Ζωγραφάκης.

Αναπόφευκτα τα δύο τρίτα των καρκίνων ακόμη και αν κάνεις υγιεινή ζωή!

Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι καρκίνοι δημιουργούνται από τυχαία λάθη κατά τη διαδικασία αντιγραφής του DNA – Έτσι εξηγείται πώς κάποιος που δεν πίνει ή δεν καπνίζει μπορεί να πεθάνει από καρκίνο, λέει γιατρός και ερευνητής

Ακόμη και η υγιεινή ζωή δεν μπορεί να νικήσει τον καρκίνο. Σύμφωνα με αμερικανική μελέτη, τα δύο τρίτα των καρκίνων δεν μπορούν να αποφευχθούν ακόμη κι αν ο ασθενής έχει ακολουθήσει έναν σωστό και υγιεινό τρόπο ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι καρκίνοι δημιουργούνται από τυχαία λάθη του γενετικού κώδικα τα οποία προκαλούνται έπειτα από τη διαίρεση κυττάρων.

Σύμφωνα με τον γιατρό και ερευνητή Cristian Tomasetti από το Κέντρο Έρευνας Καρκίνου «Johns Hopkins Kimmel» των ΗΠΑ: «Είναι γνωστό ότι πρέπει να αποφεύγουμε το κάπνισμα, για παράδειγμα, για να μειώσουμε τις πιθανότητες πρόκλησης της εν λόγω ασθένειας. Αλλά είναι επίσης γνωστό ότι κάθε φορά που ένα φυσιολογικό κύτταρο διαιρείται και αντιγράφει το DNA του για να παράγει δύο νέα κύτταρα, κάνει πολλά λάθη. Αυτά τα λάθη είναι μία βασική πηγή των μεταλλάξεων που δημιουργούν τον καρκίνο. Κάτι που μέχρι τώρα είχε υποτιμηθεί».

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Science, δείχνει ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των καρκίνων που προκαλούν μεταλλάξεις οφείλονται σε λάθη κατά τη διαδικασία αντιγραφής του DNA φέρνοντας σε δεύτερη μοίρα την κληρονομικότητα αλλά και τους εξωτερικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση της ασθένειας.

Η ανακάλυψη εξηγεί επίσης γιατί ο καρκίνος χτυπά συχνά ανθρώπους που ακολουθούν όλους τους κανόνες για μια σωστή και υγιεινή ζωή και που επίσης δεν έχουν στην οικογένεια ιστορικό της νόσου. Οι καρκίνοι που προκαλούνται από τη λάθος αντιγραφή του DNA μπορούν να συμβούν ανεξάρτητα «από το τέλειο περιβάλλον που μπορεί να ζει κάποιος», εξηγεί ο ερευνητής Bert Vogelstein, επίσης, από το Κέντρο «Johns Hopkins Kimmel».

«Πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να αποφεύγουν περιβαλλοντικούς παράγοντες και τρόπους ζωής που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να αναπτύσσουν καρκίνους που οφείλονται σε αυτά τα τυχαία σφάλματα αντιγραφής του DNA» συνέχισε ο ερευνητής.

Η Ευρώπη μάλλον αποφάσισε πως πρέπει να σώσει τις μέλισσες.

Tα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα εντομοκτόνα στον κόσμο θα απαγορευθούν από όλους τους τομείς εφαρμογής σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με τα σχέδια κανονισμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που αποκάλυψε σήμερα ο Guardian.                                     Τα έγγραφα είναι η πρώτη ένδειξη ότι η Επιτροπή επιθυμεί πλήρη απαγόρευση και αναφέρουν «υψηλό κίνδυνο για τις μέλισσες». Η απαγόρευση ενδέχεται να εφαρμοστεί κατά το τρέχον έτος, εάν οι προτάσεις εγκριθούν από την πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ.

Μέλισσες και άλλοι επικονιαστές είναι ζωτικής σημασίας για πολλές καλλιέργειες τροφίμων, αλλά έχουν μειωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της απώλειας των ενδιαιτημάτων, των ασθενειών και της χρήσης φυτοφαρμάκων. Τα εντομοκτόνα, που ονομάζονται νεονικοτινοειδή, χρησιμοποιούνται για πάνω από 20 χρόνια και έχουν συνδεθεί με σοβαρές βλάβες στους πληθυσμούς μελισσών.

Μια σκληρή μάχη διεξάγεται τα τελευταία χρόνια μεταξύ περιβαλλοντικών οργανώσεων, καλλιεργητών και εταιριών που παράγουν φυτοφάρμακα. Οι τελευταίες υποστηρίζουν πως τα εντομοκτόνα είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των καλλιεργειών και αμφισβητούν τις ενδείξεις των ομάδων που ζητούν απαγόρευση.

Η ΕΕ επέβαλε προσωρινή απαγόρευση της χρήσης των τριών βασικών νεονικοτινοειδών σε ορισμένες καλλιέργειες το 2013. Ωστόσο, οι νέες προτάσεις είναι για πλήρη απαγόρευση της χρήσης τους, με μόνη εξαίρεση τα φυτά που καλλιεργούνται αποκλειστικά σε θερμοκήπια. Οι προτάσεις, εάν εγκριθούν, θα τεθούν σε ισχύ μέσα σε λίγους μήνες.

«Το ποσοστό των επιστημονικών στοιχείων για την τοξικότητα αυτών των εντομοκτόνων είναι τόσο υψηλό που δεν υπάρχει κανένας τρόπος αυτές οι χημικές ουσίες να μπορούν να παραμείνουν στην αγορά,» δήλωσε ο Martin Dermine της Δράσης PAN (Pesticide Action Network Europe). «H PAN θα αγωνιστεί με τους εταίρους της για να λάβει υποστήριξη για την πρόταση από την πλειοψηφία των κρατών μελών» αναφέρει ενώ σημειώνεται πως στην καμπάνια της Avaaz, υπέρ της απαγόρευσης υπάρχουν πάνω από 4,4 εκ υπογραφές.

Επιστήμονες αναφέρουν ότι οι μέλισσες εκτίθενται σε νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα στα χωράφια και έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες από τις δόσεις που λαμβάνουν. Υπάρχουν σχετικά λίγες αποδείξεις για το πώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση του πληθυσμού των μελισσών, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινηθεί προς την εφαρμογή της πλήρους απαγόρευσης τώρα, με βάση την αξιολόγηση του κινδύνου των φυτοφαρμάκων από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ), η οποία δημοσιεύθηκε το 2016.

Οι εκπρόσωποι των εταιριών εμφανίζονται εξαιρετικά δυσαρεστημένοι με την απόφαση που ετοιμάζει η ΕΕ και κάνουν λόγο για ελλειπή στοιχεία. Την ίδια ώρα, οι εμπειρογνώμονες σε θέματα τροφίμων και ρύπανσης του ΟΗΕ εξέδωσαν μια αυστηρά επικριτική έκθεση για τα φυτοφάρμακα, υποστηρίζοντας ότι ήταν ένας μύθος πως ήταν απαραίτητα για να θρέψουν τον κόσμο. Κάλεσαν παράλληλα για μια νέα παγκόσμια συνθήκη ελέγχου της κρίσης τους και σημειώνουν πως συνέβαλαν σε μεγάλη οικολογική καταστροφή.

Σήμα κινδύνου από τους γιατρούς για τα φυτοφάρμακα

Ημερίδα για τα φυτοφάρμακα και τις συνέπειές τους, πραγματοποίησε ο Ιατρικός - Φαρμακευτικός Σύλλογος Χανίων την Κυριακή, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων.

Οι διακεκριμένοι γιατροί Ανδρέας Γιαννόπουλος και Δημήτρης Πετράκης, μίλησαν για την  κατάχρηση φυτοφαρμάκων στην Κρήτη, τα οποία σχετίζονται με την πρωτόγνωρη αύξηση της νοσηρότητας στο νησί, την υπογονιμότητα και τους παιδικούς καρκίνους. 

Με βάση επιδημιολογικές μελέτες από τον διεθνή και ελληνικό χώρο, τα φυτοφάρμακα ενοχοποιούνται για την κατακόρυφη αύξηση στις καρκινογεννήσεις αλλά και μεταβολικά νοσήματα όπως ζαχαρώδης διαβήτης, θηροειδής, κακοήθειες στην παιδική ηλικία και τη στειρότητα σε άνδρες και γυναίκες.

Η πιθανότατα να νοσήσει από καρκίνο ένας άνθρωπος είναι περίπου 5% – 10%, βάσει κληρονομικότητας και DNA. Αυτή η πιθανότατα φτάνει στο 90% για κόσμο που έχει εκτεθεί σε φυτοφάρμακα. Η διαδρομή όμως για να φτάσουμε στην εκδήλωση της νόσου είναι 15 με 25 χρόνια.

Το ποσοστό της στείρωσης στις γυναίκες αυξήθηκε κατακόρυφα από το 1970 και μετά ενώ και το σπέρμα των ανδρών είναι περίπου ακατάλληλο για γονιμοποίηση σε ποσοστό 40% του ανδρικού πληθυσμού. Επίσης, έχει μειωθεί σημαντικά η ικανότητα της γυναίκας να μείνει έγκυος, να κρατήσει το παιδί και να το βγάλει σωστό, στοιχεία που σχετίζονται με την αλόγιστη χρήση των χημικών.

Τα παιδιά, είναι πολύ πιο εκτεθειμένα επειδή δεν έχουν τους μηχανισμούς άμυνας τους οποίους έχουν οι μεγάλοι και εκτίθενται και μέσω της ενδομήτριας ζωής και μέσω του θηλασμού.

Οι δύο γιατροί, επισήμαναν την ανάγκη να στραφούμε σε ένα νέο μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης, με αποκλειστικά βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

Όπως ανέφερε ο κ. Πετράκης:«Πρέπει να πάρουμε κάποια μέτρα για να προστατεύσουμε τις επόμενες γενιές, διότι εμείς έχουμε εκτεθεί αλλά αυτό μπορεί να μεταφερθεί γονιδιακά στις επόμενες γενιές. Πρέπει να βρεθεί ένα νέο μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης που να εγγυάται καλλιεργητικό πλάνο με περιορισμό της χρήσης φυτοφαρμάκων». Ειδικά για την Κρήτη ανέφερε πως γίνεται κατάχρηση των φυτοφαρμάκων: «Η Κρήτη είναι μια περιοχή με πολλές εντατικές χημικές καλλιέργειες. Υπάρχουν περιοχές προβληματικές με σοβαρές επιβαρύνσεις στα εδάφη, στο νερό, ακόμη και στα ιζήματα του Λιβυκού Πελάγους».

Από την πλευρά του ο κ. Γιαννόπουλος τόνισε: «Χρειάζονται πολιτικές αποφάσεις. Πρέπει να καταργηθεί δια νόμου η χημική γεωργία και να επιβληθεί η βιολογική γεωργία. Η χώρα μας, λόγω κλίματος και μικροκλιμάτων είναι η πιο ευνοημένη χώρα στον κόσμο για να παράξει βιολογικά προϊόντα σε πολύ χαμηλό κόστος έτσι ώστε οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι να αποκτούν επαρκές εισόδημα. Έπειτα, πρέπει να αναδείξουμε το επάγγελμα του γεωργού και του κτηνοτρόφου. Είναι τουλάχιστον ισάξιο με του φαρμακοποιού και του γιατρού διότι όπως έλεγε ο Ιπποκράτης «η τροφή σου είναι το φάρμακό σου»».

Τι είναι ο κηφήνας;

Ο κηφήνας είναι η αρσενική μέλισσα. Όταν η βασίλισσα γεννήσει ένα αγονιμοποίητο αυγό, θα προέλθει δια της αρρενοτόκου παρθενογένεσης ένα αρσενικό άτομο. Με απλά λόγια, οι γιοι της βασίλισσας δεν έχουν πατέρα. Λαμβάνουν ένα σετ 16 χρωμοσωμάτων από την μητέρα τους, αντίθετα με τις εργάτριες που λαμβάνουν δύο σετ (16 από το ωάριο και 16 από το σπερματοζωάριο). Από αυτό το ένα ωάριο της βασίλισσας λοιπόν, δημιουργούνται μέσω του κάθε κηφήνα περίπου 10 εκατομμύρια σπερματοζωάρια σε αναζήτηση νέων βασιλισσών προς γονιμοποίηση.

Τους θερινούς μήνες μπορεί να υπάρχουν περίπου διακόσιοι κηφήνες σε μια υγιή κυψέλη.

Η ανατομία του κηφήνα

Ο κηφήνας είναι μεγαλύτερος από τις αδερφές του εργάτριες, αλλά μικρότερος μόνο από την μάνα του μελισσιού βασίλισσα. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, είναι τα μάτια που είναι διπλάσια σε μέγεθος από τις εργάτριες και την βασίλισσα. Επίσης η κοιλιά του είναι χοντρότερη συνήθως και από της βασίλισσας, ίσως γι’αυτό τον λόγο οι Γάλλοι τον αποκαλούν Faux-bourdon (ψευδό-βομβίνο).

Σημείωση: Ο κηφήνας δεν έχει κεντρί. Η χρησιμότητα του κεντριού πριν αυτό εξελιχθεί στις εργάτριες μέλισσες σε αμυντικό μηχανισμό, ήταν η εναπόθεση αυγών. Αφού λοιπόν δεν τσιμπάει ο κηφήνας, χρησιμεύει ώστε να μάθουν οι νέοι μελισσοκόμοι να πιάνουν και να χειρίζονται το έντομο, προτού χρειαστεί να πιάσουν μια βασίλισσα. Επίσης, αν δείτε στην τηλεόραση κάποιον να κάνει μαγκιές με μέλισσες και ατρόμητους χειρισμούς, μάλλον παίζει με κηφήνες..

Επίσης η προβοσκίδα του κηφήνα είναι κοντύτερη της εργάτριας, και δεν του επιτρέπει να συλλέξει τροφή στη φύση (γύρη, νέκταρ).

Ως μεγαλύτερος είναι και ποιο θορυβώδεις από τις εργάτριες.

Όνομα και πράγμα;

Ο κηφήνας δεν βοηθάει στην φροντίδα του γόνου, στην συλλογή τροφής, την παρασκευή κεριού, μελιού, βασιλικού πολτού ή πρόπολις. Επειδή δεν μπορεί να τραφεί μόνος του στις ανθοφορίες, στην αρχή της ζωής του τον ταΐζουν οι εργάτριες. Αργότερα θα συνεχίσει να ικετεύει για τροφή, και αν τον αγνοήσουν, θα φάει από τα έτοιμα (αποθηκευμένα στην κυψέλη) τρόφιμα.

Σε τι εξυπηρετεί όμως;

Ζευγάρωμα, γονιμοποίηση βασίλισσας. Χωρίς την στιγμιαία και ιδιαιτέρως επώδυνη συμμετοχή του κηφήνα (όταν ζευγαρώνει εκρηγνύεται και αποκολλάται μέρος της αναπαραγωγικής του ανατομίας και το έντομο πεθαίνει), δεν θα γεννιόντουσαν ποτέ εργάτριες από μια νέα βασίλισσα. Άρα, καταστροφή.

Σημείωση: Οι έτοιμοι για αναπαραγωγή κηφήνες από όλο το μελισσοκομείο μαζεύονται και πετάνε όλοι μαζί σε συγκεκριμένες περιοχές. Σε αυτές της Περιοχές Συνάθροισης Κηφήνων, θα βρεθούν και οι νέες βασίλισσες με σκοπό να ζευγαρώσουν με πάνω από 10 κηφήνες, ώστε να εξασφαλίσουν την γονιδιακή ποικιλομορφία του γόνου τους.

Εκτός της αναπαραγωγής που είναι ο βασικός σκοπός και η τελευταία πράξη της ζωής του κηφήνα έχουν παρατηρηθεί και κάποια παράπλευρα οφέλη της ύπαρξης του στην κυψέλη. Οι εργάτριες όταν θέλουν να δροσίσουν την κυψέλη το καλοκαίρι κουνάνε τα φτερά τους κάνοντας αέρα. Αυτή την συμπεριφορά την έχει και ο κηφήνας, και τα φτερά του είναι μεγαλύτερα. Επίσης έχουν παρατηρηθεί να βουίζουν σε εισβολείς ώστε να τους εκδιώξουν από την κυψέλη, αν και δεν συμμετέχουν ενεργά στην ασφάλεια του σμήνους.

Κηφήνας και Βαρρόα

Η Βαρρόα, το ακάρι μάστιγα των μελισσών τρέφει ιδιαίτερη προτίμηση στους κηφήνες. Συχνά γεννάει σε κελιά κηφήνα που και ποιο ευρύχωρα είναι, και περισσότερες μέρες κάνουν να βγουν από αυτά οι νέοι κηφήνες (24), παρέχοντας ταυτόχρονα εκκολαπτήριο και ξενιστή για τα νεαρά βαρρόα.

Τέλος

Κατά μέσο όρο, οι κηφήνες ζουν δύο μήνες. Αν δεν ζευγαρώσουν και άρα βρουν ένδοξο τέλος ως καμικάζι της διαιώνισης του είδους, οι εργάτριες θα τους ανεχθούν ίσως μέχρι τα πρώτα κρύα. Τότε, θα τους βγάλουν από την κυψέλη και δεν θα τους επιτρέψουν να ξαναμπούν (Δεν θα μαγειρεύω εγώ να τρως εσύ και να μην κάνεις τίποτε). Έτσι ο κηφήνας θα πεθάνει από έκθεση στα στοιχεία της φύσης, πείνα, ή διάφορα αρπαχτικά.

Μέθοδος αντιμετώπισης της βαρρόα με υπερθερμία

Πότε χρησιμοποιείται το βασιλικό διάφραγμα

Το βασιλικό διάφραγμα μπορεί να έχει πολλές χρήσεις σε διάφορους μελισσοκομικούς

χειρισμούς, αποτελεί βασικό μελισσοκομικό εργαλείο και θα πρέπει να βρίσκεται πάντα

στο αυτοκίνητο ενός μελισσοκόμου προκειμένου να το χρησιμοποιήσει.
Η βασική αρχή λειτουργίας του είναι ότι τοποθετείται ανάμεσα σε δύο ορόφους και

περιορίζει τη βασίλισσα (αλλά και τους κηφήνες) στον όροφο που βρίσκεται καθώς

δεν μπορεί να περάσει μέσα από αυτό.

Οι διαστάσεις του επιτρέπουν την κίνηση των εργατριών μελισσών, μπορεί όμως

να τις δυσκολέψει σε κάποιο βαθμό και να καθυστερήσει έτσι την ανάπτυξη του μελισσιού.

Για το λόγο αυτό δε γίνεται άσκοπη χρήση αυτού.

 

Έχει εφαρμογή τόσο στην παραγωγή μελιού, όσο και του βασιλικού πολτού, των βασιλισσών,

τον έλεγχο σμηνουργίας και τη δημιουργία τράπεζας βασιλισσών. 
Κατά την έντονη νεκταροέκκριση που στόχος είναι η συλλογή μελιού, αλλά επιδρά θετικά και

στην έντονη ωοτοκία της βασίλισσας, το βασιλικό διάφραγμα τοποθετείται για να περιορίσει

τη βασίλισσα στον κάτω όροφο (γονοφωλιά) και να ξεχωρίσουν τα μέλια στον επάνω όροφο

(μελιτοθάλαμος) διευκολύνοντας έτσι τον τρύγο όταν το μέλι ωριμάσει.

Συνήθως τέτοιες περιπτώσεις ανθοφοριών είναι το θυμάρι, το παλιούρι, η καστανιά αλλά

και το ανοιξιάτικο πεύκο.

Σε περιπτώσεις μελιτωμάτων που λόγω έλλειψης γύρης, δεν υπάρχει γόνος

(όπως συμβαίνει στο φθινοπωρινό πεύκο) δε χρησιμοποιείται βασιλικό διάφραγμα

διότι καθυστερεί το μελίσσι στη συλλογή και αποθήκευση.
Κατά την παραγωγή βασιλικού πολτού και βασιλισσών το βασιλικό διάφραγμα χρησιμοποιείται

στο διώροφο μελίσσι αποπεράτωσης προκειμένου να παραμείνει η βασίλισσα στον κάτω όροφο

και να εκτρέφονται τα βασιλικά κελιά στον επάνω.

Το βασιλικό διάφραγμα χρησιμοποιείται όλο το διάστημα που εφαρμόζεται η βασιλοτροφία

και μπορεί να διαρκέσει ακόμα και πολλούς μήνες.

Για τον έλεγχο της σμηνουργίας το βασιλικό διάφραγμα χρησιμοποιείται κατά την εφαρμογή της

μεθόδου Demaree κατά την οποία η βασίλισσα με αρκετές χτισμένες κηρήθρες περιορίζεται στον

κάτω όροφο με τη χρήση βασιλικού διαφράγματος, ενώ οι περισσότερες κηρήθρες γόνου

τοποθετούνται στον επάνω αφού καταστραφούν τα βασιλικά κελιά.

Μετά την πάροδο 6 ημερών ξανα-ελέγχεται ο επάνω όροφος για την παρουσία βασιλικών κελιών

και εφόσον η τάση για σμηνουργία έχει κατασταλεί, μπορεί να αφαιρεθεί το βασιλικό διάφραγμα.
Τέλος βασιλικό διάφραγμα χρησιμοποιείται για τη δημιουργία τράπεζας βασιλισσών οπότε σε ένα

μελίσσι με βασίλισσα, τοποθετείται το διάφραγμα και πάνω σε αυτό κλουβιά με βασίλισσες

(όχι περισσότερα από 15) χωρίς συνοδούς μέλισσες.

Οι εργάτριες μέλισσες θα περάσουν από το διάφραγμα και θα φροντίσουν τις βασίλισσες για

αρκετό χρονικό διάστημα εφόσον αυτές είναι συζευγμένες.

Ένα ασφαλές χρονικό διάστημα διατήρησης βασιλισσών σε μία τράπεζα είναι μία εβδομάδα με δέκα ημέρες.

Εάν πρέπει να παραμείνουν οι βασίλισσες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δημιουργείται

μία νέα τράπεζα μελισσών σε διαφορετικό μελίσσι και μεταφέρονται εκεί τα βασιλικά κλουβιά.

 

Πότε όμως πρέπει να μπει το διάφραγμα για περισσότερα μέλια

 

Πρώτα πρέπει να σηκωθεί ο όροφος και να μετακινηθούν από το ισόγειο στον όροφο κάποια πλαίσια με γόνο, συν όποια άλλα κρίνεται ότι πρέπει να προστεθούν.
Σκοπός είναι να ανέβουν κάποιες παραμάνες στον όροφο και να περιποιηθούν τον γόνο, να πατήσουν τα πλαίσια που έχουν τοποθετηθεί εκεί και γενικά να συνηθίσουν στην ιδέα του ορόφου.
Κάποια στιγμή που τα πλαίσια θα έχουν πατηθεί από τις μέλισσες, θα ανέβει και η βασίλισσα να γεννήσει σε αυτά.

Από εκείνη την στιγμή και μετά, μπορεί να τοποθετηθεί και το διάφραγμα.

Τα πλαίσια γόνου που θα βρεθούν στον όροφο, μπορούν να μετακινηθούν ώστε από εδώ και στο εξής η βασίλισσα και ο γόνος να περιοριστεί οριστικά κάτω.
Ταυτόχρονα ανοίγεται και ξεχωριστή είσοδος για τις μέλισσες του 1ου ορόφου.

Το διάφραγμα όμως από την φύση του είναι ένα δυσάρεστο εμπόδιο στην κίνηση των μελισσών. Δεν νοείται να μπεί διάφραγμα αν δεν αναμένεται κάποια νεκταροσυλλογή. 

Μάθε τις ασθένειες που θεραπεύει κάθε βότανο.

Πλήρης κατάλογος βοτάνων και οι θεραπείες τους

Μάθε τίς θεραπευτικές ιδιότητες κάθε βοτάνου μέσα από έναν εύχρηστο αλφαβητικό κατάλογο των βοτάνων της ελληνικής φύσης!

Α
Αγγελική – για τόνωση, φλέγμα, σπασμούς, φουσκώματα, τυμπανισμό, ρευματισμούς, αρθρίτιδα
Αγριμόνιο – για πονόλαιμο, λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, ουλίτιδα, άφθες, πληγές, μυκητιάσεις, τραύματα, ημικρανίες, διάρροια
Αλόη – για διαβήτη, τραύματα, αντισηψία, έκζεμα, έγκαυμα, τόνωση
Αμαμελίδα – για κιρσούς, αιμορραγίες, αντισηψία, πονοκεφάλους, δερματίτιδες, στοματίτιδα, αμυγδαλίτιδα
Αψιθιά ή Αρτεμισία – για διαβήτη, ακανόνιστη έμμηνος ρύση, εμετούς

Β
Βασιλικός – για πονοκεφάλους, νεύρα, άφθες, σπασμούς, στομαχόπονο
Βαλεριάνα – για ηρεμιστικό, αυπνίες, νεύρα
Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο – για τραύματα, αντισηψία, πόνους, αυπνίες, φλεγμονές, ηρεμιστικό

Γ
Γαϊδουράγκαθο – για κίρρωση του ήπατος, αποτοξίνωση του συκωτιού
Γαρύφαλλο – για πονόδοντο, δυσπεψία, απολύμανση, ναυτία, αντισηψία
Γλυκάνισος – για κολικούς, χωνευτικό, αδυνάτισμα, κοιλιακά άλγη, αέρια
Γλυκόριζα – για φλεγμονές

Δ
Δάφνη – για συνάχι, πυρετό, φουσκώματα, βρογχίτιδα, αντισηπτικό, άλατα, ορεκτικό, ρευματισμούς
Δενδρολίβανο – για χοληστερίνη, πονόδοντος, τονωτικό, τριχόπτωση, πιτυρίδα
Δίκταμο – για συνάχι, γρίπη, ρευματισμούς, πονοκεφάλους, πεπτικό, επούλωση τραυμάτων, μώλωπες
Δυόσμος – για στομαχικούς πόνους, ταχυπαλμίες, σπασμούς, αυπνίες, ναυτία, ημικρανίες, τρέμουλο

Ε
Ευκάλυπτος – για άσθμα, αναπνευστικά, έρπη χειλιών, αντισηψία, βήχα, φλεγμονές, ψείρες κεφαλής, εξανθήματα (καλόγερους, σπυριά)
Ελαιόλαδο – για δερματικούς ερεθισμούς, σύγκαμα, ουλίτιδα, ωτίτιδα, τριχωτό της κεφαλής

Ζ
Ζαμπούκος – για φλέγματα, εφίδρωση, καταρροή, συνάχι, γρίπη, κρύωμα, πονόδοντο, αμυγδαλίτιδα, διουρητικό

Θ
Θρούμπι – για χώνεψη, εντερικά παράσιτα, τυμπανισμό, φούσκωμα
Θυμάρι – για αντισηψία, πυρετό, δερματικές λοιμώξεις, πεπτικό, τόνωση, νευρικές συσπάσεις εντέρων και στομάχου

Ι
Ιβίσκος – για πεπτικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, αυξημένα λιπίδια
Ιτιά – για αντισηψία, πόνους, ρευματισμούς, συνάχι, κρύωμα

Κ
Καλαμπόκι (φούντες φυτού) – για ουρικό οξύ, προστάτη, πέτρες νεφρών, κύστη χολής
Καλέντουλα – για δερματικούς ερεθισμούς, έκζεμα, ακμή, εγκαύματα
Κανέλα – για σπασμούς, αντισηψία, αντιβακτηριδιακό, παράσιτα εντέρου, μύκητες
Κάρδαμο (ή κακουλέ) – για λεύκανση δέρματος, τόνωση οργανισμού
Κόλιανδρος – για πόνους, αδυνάτισμα, τόνωση, άγχος, πονοκεφάλους, κρύωμα, ημικρανίες, αρθριτικά, μυικούς πόνους
Κύμινο – για δυσπεψία, χιονίστρες
Κυπαρισσάκι – για πέτρες νεφρών, διαβήτη, προστάτη, κυστίτιδα

Λ
Λάβδανο – για φλέγματα, καταρροή, αυπνίες, πονόδοντο
Λεβάντα – για καρδιά, αυπνίες, γενικούς πόνους, ίλλιγο
Λεμόνι – για αδυνάτισμα, λεύκανση δέρματος, αντισηψία
Λιναρόσπορος – για πέτρες χολής, δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες
Λουΐζα – για δυσκοιλιότητα, αδυνάτισμα, τυμπανισμό
Λυκίσκος – για διαβήτη, χοληστερίνη, νεύρα, αυπνίες

Μ
Μαϊντανός – για διουρητικό, κυτταρίτιδα, φλεγμονές, πόνους, τσιμπήματα εντόμων, λεύκανση δέρματος
Μαντζουράνα – για στομαχικούς πόνους, τυμπανισμό, αυπνίες, κοιλόπονους
Μάραθος – για αδυνάτισμα, πέτρες στα νεφρά
Μαστίχα Χίου – για στομαχόπονο, έλκος, διαβήτη, χοληστερίνη, διουρητικό
Μελισσόχορτο – για αυπνίες, υπέρταση, ουρικό οξύ, ταχυκαρδίες
Μέντα – για αντισηψία, πονόλαιμο, χώνεψη, συνάχι, ξερόβηχα, γρίπη, κακοσμία στόματος
Μολόχα – για πονόλαιμο, βήχα, άσθμα, γαστρίτιδα, φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα

Π
Παπαρουνόσπορος – για βήχα, αυπνίες, σπασμούς, νεύρα
Πασιφλώρα – για αυπνίες, νεύρα, άγχος

Ρ
Ρίγανη – για δυσκοιλιότητα, πεπτικά προβλήματα, βρογχίτιδα, κόπωση

Σ
Σαλέπι – για βήχα, πονόλαιμο, συνάχι, γρίπη
Σέλινο – για αδυνάτισμα, καρδιά, συκώτι, νεφρούς
Σκόρδο – για αντισηψία, μολύνσεις, παράσιτα εντέρων, χώνεψη, χοληστερίνη, υπέρταση, φλεγμονές, ρευματισμούς

Τ
Τίλιο – για ημικρανίες, ίλιγγο, ζαλάδες, αυπνίες, συνάχι, δυσπεψία, αρθριτικά
Τσουκνίδα – για τραύματα, άγχος, κόπωση, διουρητικό, καθαρτικό
Τζίνσενγκ – για κόπωση, τόνωση

Φ
Φασκόμηλο – για τόνωση, διαβήτη, εύκολη πέψη, πρόωρη εμμηνόπαυση, μυικούς πόνους, υπερβολική εφίδρωση
Φύλλα Αλεξάνδρειας – για δυσκοιλιότητα

Χ
Χαμομήλι – για αυπνίες, πονοκεφάλους, πονόδοντο, νευρώσεις, συνάχι, αντισηψία, καθαρισμό δέρματος, φλεγμονές βλεφάρων

Μέλι Ελικώνος και Μέγας Αλέξανδρος.

 

Οι αρχαίοι λαοί της Εποχής του Χαλκού ελάτρευαν ό,τι δίδυμο. Και κατά συνέπειαν, και τις δίδυμες κορυφές, όπως του Όρους του Ελικώνος. Γι’ αυτό ο Ελικών έγινε το ιερόβουνο των Βοιωτών και το κατοικητήριο των μουσών του. 
Σε αυτόν ζούσαν οι Ελικωνιάδες μούσες. 
Αυτές δεν ήσαν μόνον φύλακες αρχείων και θεραπευτές αρχαίων τεχνών, αλλά και ιάτρισσες και φαρμακεύτρες. 
Κάτι και σαν «μάγισσες» θα τις έλεγαν στον Μεσαίωνα. Χρησιμοποιούσαν τοξικά φυτά, όπως perwinkel και ελλέβορο, και με αυτά τα εθεράπευαν σχεδόν όλα! (Μερικοί λένε πως ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου οφειλόταν σε υπέρμετρη δόση με λευκό ελλέβορο...).  

Οι αρχαίοι, Έλληνες την Εποχή του Χαλκού, παρασκεύαζαν φάρμακα από φλοιό ιτιάς, μορφίνη από τον εσωτερικό λευκό φλοιό του πεύκου, χρησιμοποιούσαν ρίζα calendular, ρίζα dandilion, χυμό πεύκων για αντισηπτικό, και φυσικά οι Έλληνες της Εποχής του Χαλκού είχαν όπιο. 
Οι Έλληνες εγνώριζαν και τα κολλοειδή από ασήμι. 
Με σκόνη πυριτίου έβγαζαν τα βλήματα από το σώμα. Είχαν πολύ κοφτερά μικρά μαχαιρίδια, κατασκευασμένα από οψιδιανό της Μήλου. Ήδη από την Λίθινη Εποχή... 
Οι Μούσες του Ελικώνος, λοιπόν, έκαναν αφεψήματα και βάμματα από τοξικά φυτά, ιδίως από ελλέβορο.  
Το πιο ακριβό μέλι της αρχαιότητος ήταν το μέλι του Ελικώνος! Ήταν μέλι-φάρμακο. 
Ο νεκρός του Αλεξάνδρου ετέθη σε πίθο(*), γεμάτο με λευκό μέλι από τον Ελικώνα, για να σταλεί πίσω στην Μακεδονία! 
Και ο γιος του Μίνωος, Ιππόλυτος, ετέθη νεκρός σε πίθο με μέλι και εστάλη στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου, όπου κατόρθωσε ο Ασκληπιός και τον ανέστησε. 
Ίσως, λοιπόν, ο νεκρός εστάλη σε κάποιο ασκληπιείο, που κατείχε αυτήν την απόκρυφη γνώση, πιστεύοντας στην ανάστασή του!  
 (*) Στα αρχαία ταφικά τελετουργικά αναφέρεται το νεκρό σώμα των πολεμιστών να τοποθετείται σε πήλινους αμφορείς με το σπαθί λυγισμένο γύρω από το χείλος. 

Περισσότερα στην εικόνα που ακολουθεί, κάνοντας επάνω της κλικ για μεγέθυνση:

του Γιώργου Λεκάκη

Ανοιξιάτικο ρείκι

Στην χώρα μας έχουμε άλλο ένα θαυμάσιο μελισσοκομικό φυτό που ανθίζει αργά τον χειμώνα, το ανοιξιάτικο ρείκι (Erica arborea). Σε κάποια μέρη το ονομάζουν και πλοκό, διότι με τα κλαδιά του έπλεκαν καλύβες και στάνες για τα ζώα τους. Άλλες ονομασίες του είναι Aσπρούλα, ασπρόρεικο, ρείτζιο και ασπρόξυλο.

Το ύψος του ξεπερνά τα 3 μέτρα, προτιμά όξινο έδαφος και φύεται εκεί που φύεται η Κουμαριά και η Σουσούρα (φθινοπωρινό ρείκι).
Περίοδος ανθοφορίας του είναι από μέσα Φεβρουαρίου και κλιμακώνεται μέχρι το τέλος του Απρίλη. Είναι πολυετής αειθαλής θάμνος, ανθεκτικός σε ξηρασία αλλά και σε παγωνιές, πολλαπλασιάζεται εύκολα με παραφυάδες.
Καλό είναι να τοποθετούμε πλαίσια με άκτιστα κεριά, για να αποφύγουμε το μεγάλο μπλοκάρισμα της γέννας από τις γύρες και το νέκταρ που εισέρχονται στις κυψέλες την εποχή άνθησης του ανοιξιάτικου ρεικιού.
Είναι και αυτό πολύ ανθεκτικό φυτό σε βροχές, αφού τα άνθη του είναι σαν καμπανούλες όπως και της κουμαριάς. Έτσι, ούτε βρέχονται οι γυρεοδότες στήμονες (ανθήρες) ούτε ξεπλένεται το νέκταρ απο τις στάλες τις βροχής. Όποτε επισκεφθούν οι μέλισσες τα άνθη μπορούν να συλλέξουν τόσο την στεγνή γύρη αλλά και το νέκταρ του φυτού.

Η Το ανοιξιάτικο ρείκι είναι χρήσιμο για τα μελίσσια διότι την περίοδο που ανθοφορεί, η βασίλισσα αρχίζει να αυξάνει καθημερινά την γέννα της. Ο γόνος που μεγαλώνει έχει διατροφικές ανάγκες και απαιτήσεις τόσο σε φρέσκια γύρη όσο και σε νέκταρ. Το ανοιξιάτικο ρείκι καλύπτει αυτές τις επιτακτικές ανάγκες των μελισσιών, αφού τις παρέχει σε μεγάλες ποσότητες.

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, την εποχή άνθησης του ανοιξιάτικου ρεικιού, τα μελίσσια είναι μικρά και μεσαίας δυναμικότητας τόσο σε πληθυσμούς όσο και σε γόνους. Καλό είναι να τοποθετούμε πλαίσια με άκτιστα κεριά, για να αποφύγουμε το μεγάλο μπλοκάρισμα της γέννας από τις γύρες και το νέκταρ που εισέρχονται στις κυψέλες.

Η γύρη έχει χρώμα υπόλευκο προς το κρεμ. Το μέλι κεχριμπαρί προς το κοκκινωπό στην εμφάνιση, γλυκό, αρκετά αρωματικό και ωφέλιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Λέγεται πως το ανοιξιάτικο ρεικόμελο όπως και το μέλι της ελάτης έχουν υψηλές περιεκτικότητες σιδήρου. Το μόνο μειονέκτημα του είναι ότι κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα.

Το ξύλο του είναι πολύ σκληρό και χρησιμοποιείται στην ξυλογλυπτική για την κατασκευή ανθεκτικών μικροαντικειμένων, λαβές μαχαιριών, τσιμπούκια, πίπες, εικόνες, κάδρα φωτογραφιών κλπ.

Προσθήκη πατώματος

Μαγνήσιο, πόσο χρειαζόμαστε και ποιες τροφές είναι πλούσιες σε αυτό.

Το μαγνήσιο είναι από τα σημαντικότερα ιχνοστοιχεία, καθώς βοηθάει στη σωστή λειτουργία της καρδιάς, των μυών και του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Κατ’ αρχάς, πόσο μαγνήσιο χρειαζόμαστε;

Το 60% του μαγνησίου βρίσκεται στα οστά μας, το υπόλοιπο στους ιστούς και περίπου το 1% βρίσκεται στο αίμα. Οι ενήλικες άνδρες πρέπει να λαμβάνουν 400 mg, ενώ οι γυναίκες 310 mg καθημερινά. Μετά την ηλικία των 30, αυτές οι ποσότητες ανεβαίνουν στα 420 και 320 mg αντίστοιχα. Ενώ πολλοί από εμάς δεν λαμβάνουν τις αναγκαίες ποσότητες, ας μην τρέξουμε να αγοράσουμε συμπληρώματα αμέσως. Αντιθέτως, ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο, ώστε να τα συμπεριλάβουμε πιο συχνά στη διατροφή μας.

Αμύγδαλα

Περιέχουν 105 mg στο ¼ μιας κούπας. Παράλληλα, είναι πλούσια σε βιταμίνη Ε, ένα αντιοξειδωτικό που προστατεύει το ανοσοποιητικό σύστημα και τα μάτια, καθώς σε πρωτεΐνες και υγιή λιπαρά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Μια καλή ιδέα είναι να ρίξουμε μερικά σε μια πράσινη σαλάτα, για να την κάνουμε πιο χορταστική.

Σουσάμι

30 γραμμάρια ψημένο σουσάμι περιέχουν 101 mg μαγνησίου, και είναι επίσης γεμάτα με ψευδάργυρο, ο οποίος ενισχύει την παραγωγή τεστοστερόνης και σπέρματος στον άνδρα. Θα νοστιμίσει πολύ το κρέας ή την σαλάτα σας.

Ηλιόσποροι

Στο ¼ της κούπας, οι ηλιόσποροι περιέχουν 128 mg μαγνησίου, καθώς και αρκετά μεγάλες ποσότητες ασβεστίου, για την καλή υγεία των οστών. Έχουν, επίσης, υψηλή περιεκτικότητα σε πολυακόρεστα λιπαρά, που βοηθούν στη μείωση της “κακής” χοληστερίνης. Είναι ένα πολύ νόστιμο σνακ, αλλά προσοχή στα συσκευασμένα, καθώς περιέχουν πολύ μεγάλες ποσότητες αλατιού. Αγοράστε καλύτερα ωμούς, και είτε προσθέστε τους στην σαλάτα σας, ή ψήστε τους.

Μπανάνες

Μία μεσαίου μεγέθους μπανάνα περιέχει 33 mg μαγνησίου. Επίσης, οι μπανάνες είναι από τις καλύτερες πηγές για κάλιο, και υπάρχουν κυριολεκτικά ατέλειωτοι τρόποι για να τις απολαύσουμε. Αναμείξτε τις σε ένα smoothie, κομμένες σε ένα μπολ με δημητριακά…

Κάσιους

¼ μιας κούπας με κάσιους μας προσφέρει 89 mg μαγνησίου, καθώς και σχεδόν 10% της καθημερινής μας δόσης σιδήρου. Όπως όλοι οι ξηροί καρποί, μπορούν να συμπεριληφθούν σχεδόν σε κάθε συνταγή και να της δώσουν ιδιαίτερη γεύση.

Τόφου

Μισή κούπα από την χορτοφαγική εναλλακτική πρωτεΐνης, που ακούει στο όνομα τόφου, μας προσφέρει 37 mg μαγνησίου, όπως και μια καλή δόση σιδήρου. Το καλό με το τόφου είναι πως μπορεί να πάρει τη γεύση αυτού στο οποίο το μαγειρεύουμε, οπότε δοκιμάστε το την επόμενη φορά που θέλετε να φτιάξετε μοσχάρι, χωρίς το ζωικό λίπος.

Κολοκυθόσποροι

30 γραμμάρια από τα νόστιμα αυτά σποράκια μας δίνουν 74 mg μαγνησίου, όπως και εκπληκτικές ποσότητες φυτικών ινών. Και δεν σταματάει εκεί: αρκετά υγιεινά μονοακόρεστα λιπαρά, αλλά και πρωτεΐνες, κάνουν αυτό το σνακ εξαιρετική επιλογή όταν θέλουμε να τσιμπολογήσουμε.

Λιναρόσπορος

Μια κουταλιά μόνο της σούπας από αυτά τα υγιεινά για την καρδιά σπόρια περιέχει 40 ολόκληρα mg μαγνησίου. Παράλληλα, τα λιπαρά ωμέγα-3, οι φυτικές ίνες και τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν, τα καθιστούν πολύ καλή επιλογή για να προσθέσουμε στο γιαούρτι μας. Προσοχή: αγοράστε τα αλεσμένα, αλλιώς δεν θα απορροφήσετε όλα τα θρεπτικά συστατικά.

Αποβουτυρωμένο γάλα

Μία κούπα γάλα περιέχει 27,8 mg μαγνησίου. Έχουμε μάθει να αγαπούμε το γάλα από τότε που ήμασταν παιδιά, και ο λόγος είναι καλός: μας προσφέρει το 1/3 της καθημερινής ποσότητας ασβεστίου που χρειαζόμαστε για να είναι υγιή τα οστά μας, καθώς και κάλιο, βιταμίνη D, πρωτεΐνες και βιταμίνη Β-12.

Βρώμη

Μία κούπα μαγειρεμένη βρώμη περιέχει 57,6 mg μαγνησίου, καθώς και φυτικές ίνες, κάλιο και τα πολύ χρήσιμα λιπαρά ωμέγα-3. Αποτελεί πολύ σωστή επιλογή για πρωινό, μαζί με φρούτα.

Μπρόκολο

Μισή κούπα μαγειρεμένο μπρόκολο μας προσφέρει 51 mg μαγνησίου, αλλά τα οφέλη του δεν σταματούν εκεί. Από τα πλέον γνωστά superfoods, το μπρόκολο περιέχει περισσότερη βιταμίνη C και από τα πορτοκάλια, και έχει αποδειχθεί πως κατέχει αντικαρκινικές ιδιότητες. Για να κερδίσουμε τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά που έχει να μας προσφέρει, καλύτερα να το φάμε ωμό, ή στον ατμό, μαζί με μερικές νόστιμες ντομάτες.

Καλαμπόκι

Πολλοί λένε πως το καλαμπόκι είναι απαγορευτικό για τη δίαιτα, λόγω των υδατανθράκων που περιέχει, αλλά τα υπέρ του ξεπερνούν τα (υποτιθέμενα) κατά: 33 mg μαγνήσιο ανά καλαμπόκι, φυτικές ίνες, αρκετές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη C, καθώς και φυτικές πρωτεΐνες. Για να καρπωθείτε όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά, χωρίς να ριψοκινδυνέψετε την διατροφή σας, αποφύγετε τους τρόπους μαγειρέματος που περιέχουν βούτυρο και αλάτι. Αντί αυτού, αλείψτε το καλαμπόκι σας με λίγο λάδι, και ψήστε το στο γκριλ για μια ενδιαφέρουσα γεύση.

Αρακάς

48 mg μαγνησίου σε μία κούπα αρακά, και έχουμε σχεδόν ολόκληρη την προτεινόμενη ημερήσια δόση μας σε βιταμίνη C. Και ταιριάζει παντού: στην σαλάτα, με το κρέας, σαν σούπα ή σαν συνοδευτικό στα ζυμαρικά!

Οι τροφές που μας χορταίνουν χωρίς να μας παχαίνουν

Πλέον έχουμε μιλήσει αρκετές φορές για το μυστικό του να περιορίσουμε τις θερμίδες που καταναλώνουμε καθημερινά. Το κλειδί βρίσκεται στις τροφές που, λόγω των θρεπτικών συστατικών τους, μας χορταίνουν, αλλά δεν μας γεμίζουν με περιττές θερμίδες. Και αποφασίσαμε να κάνουμε μία λίστα με τις πιο σημαντικές από αυτές, που μπορείτε να τις ενσωματώσετε στα περισσότερά σας γεύματα…

Κόκκινο λάχανο

Κάθε… απόχρωση του φαγητού συνδέεται με διαφορετικές αντικαρκινικές ιδιότητες, καθώς οι περισσότερες φυσικές χρωστικές των λαχανικών είναι πανίσχυρα αντιοξειδωτικά. Στο κόκκινο λάχανο, τα οφέλη είναι τεράστια για την καρδιά μας, αλλά το πιο σημαντικό είναι πως με εξωφρενικά λίγες θερμίδες (22 ανά κούπα) μας προσφέρει μεγάλη ποσότητα χορταστικών φυτικών ινών.

Ντοματίνια

Με μόλις 27 θερμίδες ανά κούπα, τα ντοματίνια γεμίζουν το πιάτο μας με όγκο και θρεπτικά συστατικά, και μας αφήνουν να νιώθουμε χορτασμένοι για πολλές ώρες αφού τις φάμε. Είτε τις προσθέσουμε στην σαλάτα μας, είτε τις φάμε ως σνακ, έχουν τεράστια οφέλη για τον οργανισμό μας.

Σπανάκι

Μία κούπα φύλλα σπανακιού δεν έχει ούτε 10 θερμίδες. Αυτό που έχει, όμως, είναι δεκάδες οφέλη για τον οργανισμό μας, από κυτταρικό επίπεδο, μέχρι και την υγεία των μαλλιών μας! Χρησιμοποιήστε, λοιπόν, το σπανάκι ως βάση στην σαλάτα σας, για πολύ λιγότερες θερμίδες.

Αυγά

Εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, με πολύ λίγες θερμίδες. Υπάρχουν πλέον τόσες μελέτες που επιβεβαιώνουν ότι η κατανάλωση αυγών με το πρωινό οδηγεί σε σημαντική μείωση των καθημερινών μας θερμίδων. Είτε τα βράσετε, είτε τα συνδυάσετε με φρέσκα λαχανικά σε μία ομελέτα, θα ξεκινήσετε την μέρα σας δυναμικά, και θα παραμείνετε δραστήριοι για πολλές ώρες.

Ποπ-κορν

Ναι, καλά ακούσατε. Βέβαια, μιλάμε για ποπ-κορν που δεν περιέχει βούτυρο και τόνους αλατιού, όπως στον κινηματογράφο. Το ποπ-κορν που έχει μαγειρευτεί στον αέρα περιέχει 30 θερμίδες ανά κούπα, και πιάνει αρκετό χώρο στο στομάχι μας, κάνοντάς μας να νιώθουμε χορτασμένοι. Για να του δώσετε ακόμα καλύτερη γεύση, ρίξτε από πάνω λίγο κόκκινο πιπέρι.

Βρώμη

Ακόμα μια τέλεια πρόταση για το πρωινό, η βρώμη πλέον έχει κατακτήσει τις καρδιές μας: μαγειρεύεται εύκολα και γρήγορα, ταιριάζει με φρέσκα φρούτα και ξηρούς καρπούς, δεν μας φουσκώνει, αλλά μας διατηρεί γεμάτους ενέργεια μέχρι να φτάσει η ώρα του μεσημεριανού.

Κινόα

Εναλλακτικά, μπορούμε να ξεκινήσουμε την ημέρα μας με ένα μπολ κινόα. Μπορούμε να την συνδυάσουμε με παρόμοιο τρόπο με την βρώμη, και να προσλάβουμε (εκτός από φυτικές ίνες) την υπέροχη πλήρη πρωτεΐνη της. Ακόμα καλύτερα, η πιο ουδέτερή της γεύση την καθιστά κατάλληλη και για οποιοδήποτε άλλο γεύμα, με τους ανάλογους… συντρόφους.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΩΝ

Ένα από τα περισσότερο αμφιλεγόμενα επιστημονικά θέματα αποτελεί η σχέση μεταξύ καρκίνου και διατροφής, το οποίο θα επιχειρήσω να παρουσιάσω συνοπτικά, σε συνεργασία με την μαθήτριά μου και νυν συνεργάτιδά μου κυρία Παρασκευή Ντετοπούλου, Κλινική Διαιτολόγο, Διδάκτορα του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.

Η τροφή περιέχει καρκινογόνες ουσίες οι οποίες είναι είτε φυσικά προϊόντα της τροφής, είτε πρόσθετα τροφίμων, είτε υπολείμματα φυτοφαρμάκων κ.λπ., είτε τέλος κατάλοιπα που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Σήμερα, πάντως, θεωρείται ότι από τους παράγοντες στους οποίους αποδίδεται ο καρκίνος, η διατροφή αποτελεί το 35%, ενώ το κάπνισμα 30%, το οινόπνευμα 3% και τα πρόσθετα τροφίμων 0,5%. Δηλαδή, κατάλληλη τροποποίηση στις διατροφικές συνήθειες του ανθρώπου μπορούν να τον προστατεύσουν, ώστε να αποφευχθεί ένας μεγάλος αριθμός καρκίνων. Όταν αναφέρεται ότι κάποιο τρόφιμο μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο, δεν υπονοείται ότι αυτό προστατεύει και από τον καρκίνο. Συνεπώς, είναι ορθότερο να αναφερόμαστε σε τρόφιμα που αυξάνουν ή μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο. Τα συμπεράσματα αυτά εξάγονται συνήθως από στατιστικές παρατηρήσεις και επιδημιολογικές μελέτες και πολλές από αυτές διεξάγονται σε πειραματόζωα.

Οι διατροφικές συστάσεις της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου (American Cancer Society) για την πρόληψη του καρκίνου (2012) μπορούν να συνοψιστούν ως ακολούθως:

• Διατηρείστε ένα υγιές βάρος.
• Υιοθετείστε ένα δραστήριο τρόπο ζωής:

​​Οι ενήλικες πρέπει να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά την εδομάδα δραστηριότητες μέτριας έντασης (π.χ. περπάτημα, χορός, βόλεϋ, yoga) ή 75 λεπτά την εβδομάδα δραστηριότητες μεγαλύτερης έντασης (π.χ. τζόκινγκ, βάρη, κολύμπι, αερόβια άσκηση, μπάσκετ, βαριές χειρονακτικές εργασίες) ή συνδυασμό αυτών.

Τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να κάνουν τουλάχιστον 1 ώρα μέτριας ή έντονης δραστηριότητας την ημέρα. Προτείνεται η έντονη δραστηριότητα να γίνεται 3 φορές την εβδομάδα ή και περισσότερες φορές.

Περιορίστε την καθιστική ζωή (τηλεόραση, κομπιούτερ, εργασία σε καρέκλα κ.λπ.).

Ανεξάρτητα από τις δραστηριότητες, που ήδη κάνετε, αν ξεκινήσετε παραπάνω φυσική δραστηριότητα θα αποκομίσετε οφέλη για την υγεία σας.

• Υιοθετείστε μία υγιεινή δίαιτα με έμφαση στα φυτικά τρόφιμα:

Επιλέξτε τρόφιμα και ποτά σε τέτοιες ποσότητες, ώστε να διατηρείτε ένα υγιές βάρος.

Περιορίστε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος και κόκκινου κρέατος.

Καταναλώστε τουλάχιστον 2,5 κούπες φρούτων και λαχανικών την ημέρα.

Επιλέξτε τρόφιμα ολικής άλεσης.

• Αν πίνετε αλκοολούχα ποτά, περιορίστε την κατανάλωσή τους σε μέχρι 1 ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και μέχρι 2 ποτά την ημέρα για τους άνδρες.

Η φυσιολογία της νόσου, οι παρενέργειες της θεραπείας και οι ψυχολογικές επιπτώσεις αυτών μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη διατροφική κατάσταση του ασθενούς και να οδηγήσουν σε υποθρεψία. Για τη διατροφή των καρκινοπαθών πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν τα ακόλουθα:

1. Η ανάπτυξη του όγκου αυξάνει τις ανάγκες σε ενέργεια.

2. Η διάγνωση της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε κακή διάθεση και μειωμένη όρεξη.

3. Η νόσος και οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται μπορούν να προκαλέσουν: ανορεξία, δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία, φούσκωμα, ξηροστομία, αλλαγές στη γεύση κλπ.

Επομένως, στόχος της διατροφής των καρκινοπαθών είναι να καλυφθούν οι ανάγκες του ατόμου σε ενέργεια, πρωτεΐνες και θρεπτικά συστατικά και να αποφευχθεί η απώλεια βάρους. Παράλληλα, υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστούν ή να περιοριστούν τα δυσάρεστα συμπτώματα που μπορεί να νιώθει ο ασθενής. Οι παρακάτω συμβουλές είναι ενδεικτικές. Για να λάβει κανείς εξατομικευμένες συστάσεις πρέπει να συμβουλευτεί τον ιατρό και το διαιτολόγο του.

Συμβουλές για την αύξηση των θερμίδων από το διαιτολόγιο:

Δοκιμάστε να τρώτε πολλές φορές την ημέρα και επιλέξτε τρόφιμα που σας αρέσουν. Παρατηρείστε αν έχετε περισσότερη όρεξη κάποια συγκεκριμένη στιγμή της ημέρας και εντάξτε περισσότερη τροφή σε εκείνο το διάστημα. Σερβίρετε λογικές ποσότητες τροφής για να καταναλώσετε, καθώς κάποιες φορές η θέα ενός τεράστιου πιάτου μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Αποφύγετε την κατανάλωση υγρών αμέσως πριν ή μαζί με το γεύμα. Μία μικρή βόλτα πριν τα κυρίως γεύματα μπορεί να αυξήσει την όρεξή σας. Μπορείτε να κάνετε τα παρακάτω «τεχνάσματα», ώστε να παραλαμβάνετε περισσότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας χωρίς να φουσκώνετε:

• Προσθέστε μπόλικο ελαιόλαδο στα γεύματα και τις σαλάτες σας και καταναλώστε ξηρούς καρπούς και ταχίνι ως σνακ.
• Προσθέστε γάλα σκόνη (~4 κουταλιές σούπας) ή γάλα εβαπορέ στο γάλα και τις σούπες σας.
• Προσθέστε τριμμένο τυρί σε σούπες, πουρέ, ζυμαρικά και άλλα φαγητά.
• Προσθέστε μέλι ή μαρμελάδα στα δημητριακά πρωινού ή το γιαούρτι.
• Φτιάξτε ανάμεικτους χυμούς φρούτων με μέλι και ταχίνι ή με γάλα.

Αν παρόλα αυτά εξακολουθείτε να χάνετε βάρος, υπάρχουν στο εμπόριο ειδικά προϊόντα - συμπληρώματα εντερικής διατροφής που μπορείτε να τα ενσωματώσετε στη διατροφή σας. Πολλά από αυτά μπορούν να καταναλωθούν και ως αποκλειστική τροφή, καθώς είναι πλήρη σε θρεπτικά συστατικά. Για την επιλογή ενός τέτοιου σκευάσματος πρέπει να συζητήσετε με τον ιατρό και το διαιτολόγο σας.

Συμβουλές για την αύξηση της πρωτεΐνης στο διαιτολόγιο:

Εντάξτε πηγές πρωτεΐνης στο διαιτολόγιό σας, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, ασπράδια αυγού, όσπρια, πουλερικά, ψάρια και κρέας έχοντας αφαιρέσει τα ορατά λίπη. Κυκλοφορεί επίσης πρωτεΐνη σε σκόνη που μπορείτε να προσθέσετε σε διάφορα ροφήματα ή σούπες.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας:

Η μειωμένη πρόσληψη υγρών καθώς και η λήψη ορισμένων φαρμάκων μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα. Στην περίπτωση αυτή, πιείτε άφθονα υγρά (νερό, χυμούς, σούπες κ.λπ.) και καταναλώστε προϊόντα πλούσια σε διαιτητικές ίνες (π.χ. λαχανικά, φρούτα όπως τα ακτινίδια και τα δαμάσκηνα, προϊόντα ολικής άλεσης). Μην αμελείτε και την άσκηση, που μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα του εντέρου. Σε περιόδους έξαρσης αποφύγετε κάποια τρόφιμα που προκαλούν δυσκοιλιότητα, όπως είναι τα μήλα, οι μπανάνες και το ρύζι.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της διάρροιας:

Η διάρροια μπορεί οφείλεται στη θεραπεία, σε κάποια λοίμωξη ή την αύξηση του στρες. Καταναλώστε αρκετά υγρά στην ημέρα με τη μορφή νερού, σούπας, χυμών, λαχανικών ώστε να μην πάθετε αφυδάτωση. Η καφεΐνη που βρίσκεται στον καφέ, τη σοκολάτα και άλλα ροφήματα μπορεί να επιδεινώσει τη διάρροια. Στην οξεία φάση αποφύγετε την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε διαιτητικές ίνες (π.χ. ωμά λαχανικά, ολικής άλεσης τρόφιμα). Επιπρόσθετα, η μπανάνα, το μήλο και το ρύζι θεωρούνται ως αντιδιαρροϊκά τρόφιμα και μπορείτε να τα εισάγετε στο διαιτολόγιό σας. Πολλές φορές η διάρροια/φούσκωμα μπορεί να οφείλεται σε δυσανοχή στη λακτόζη, οπότε πρέπει να καταναλώνετε αντί για το κανονικό γάλα προϊόντα που είναι χαμηλά σε λακτόζη, δηλαδή γιαούρτι ή τυρί.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της ναυτίας:

Η ναυτία μπορεί να είναι αποτέλεσμα της νόσου ή της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας. Καταναλώστε πολλά μικρά γεύματα χωρίς την ταυτόχρονη λήψη υγρών. Αποφύγετε να ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό. Αποφύγετε τις έντονες μυρωδιές στο σπίτι καθώς και τα πολύ λιπαρά ή τηγανιτά φαγητά. Τα κρύα τρόφιμα (πχ. σάντουιτς) μπορεί να είναι καλύτερα ανεκτά. Τροφές που μπορούν να βοηθήσουν είναι η πεπερόριζα (τζίντζερ), οι φρυγανιές, τα κριτσίνια, τα κράκερ και τα μπισκότα.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της δυσγευσίας:

Η ακτινοθεραπεία, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρκίνου του στόματος και περιοχών του λαιμού, μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη γεύση. Στην περίπτωση αυτή επιλέξτε νόστιμα τρόφιμα και ενισχύστε το φαγητό με μυρωδικά (π.χ. βασιλικός, ρίγανη, σκόρδο, πιπέρι). Δοκιμάστε να πιείτε νερό με χυμό λεμονιού ή να κάνετε πλύσεις με αυτό πριν τα γεύματα. Προτιμήστε γενικότερα όξινες και έντονες γεύσεις (π.χ. φρούτα, μέντα, λεμονάδα). Μαρινάρετε τα τρόφιμα για να ενισχύσετε τη γεύση τους (π.χ. σε κρασί, μπύρα, χυμό φρούτων).

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της ξηροστομίας:

Η ξηροστομία μπορεί να προκύψει από βλάβη των σιελογόνων αδένων, ως αποτέλεσμα κάποιας χειρουργικής επέμβασης ή ακτινοθεραπείας στην κεφαλή και το λαιμό. Η μειωμένη ποσότητα σιέλου μπορεί να δημιουργήσει δυσκολία στην κατάποση. Αποφύγετε τα στεγνά γεύματα και εμπλουτίστε τα με σάλτσες, κρέμα ή γάλα. Πιείτε μερικές γουλιές νερό με το γεύμα σας. Καταναλώστε τρόφιμα που μπορεί να αυξήσουν την παραγωγή σιέλου (π.χ. παγάκια, λεμόνι, φέτες γκρέιπφρουτ, καραμέλες).

Συμβουλές για την αντιμετώπιση ερεθισμών στο στόμα, τη γλώσσα και το λαιμό:

Οι ερεθισμοί του στόματος, της γλώσσας και του λαιμού μπορεί να προκύψουν από λοιμώξεις και φλεγμονές στις περιοχές αυτές. Πολλές φορές η στοματίτιδα και φλεγμονές στο βλεννογόνο μπορεί να είναι αποτέλεσμα της ακτινοθεραπείας ή χημειοθεραπείας. Προτιμήστε μαλακές τροφές, καλά μαγειρεμένες ή/και πολτοποιημένες. Μία καλή επιλογή είναι οι σούπες και τα βραστά λαχανικά (π.χ. κολοκύθι, καρότο). Αποφύγετε τρόφιμα σε ακραίες θερμοκρασίες καθώς και πολύ πικάντικες (π.χ. σόγια σως, πιπέρι, κάρυ), σκληρές, ξηρές (π.χ. μπάρες δημητριακών, φρυγανιές) ή όξινες τροφές (π.χ. λεμόνι, πορτοκάλι). Δοκιμάστε να πιείτε με καλαμάκι διάφορα ροφήματα. Αποφύγετε τέλος τα αλκοολούχα ποτά, καθώς ερεθίζουν τους βλεννογόνους.

Επιδημιολογικές μελέτες στις Μεσογειακές χώρες δείχνουν ότι ο μικρός αριθμός καρκίνων πιθανόν να οφείλεται στις φυσικές ύλες που περιέχονται στη Μεσογειακή Δίαιτα (ΜΔ). Έχει προταθεί μάλιστα ότι μέχρι 25% των ορθοκολικών καρκίνων, 15% των καρκίνων του στήθους και 10% των καρκίνων του προστάτη θα μπορούσαν να αποφευχθούν μέσω της ΜΔ. Από τα συστατικά της ΜΔ το ελαιόλαδο και τα μονοακόρεστα λιπαρά έχουν ευεργετική δράση στον καρκίνο του στήθους, των ωοθηκών, τον ορθοκολικό καρκίνο, καθώς και τους καρκίνους των αεραγωγών και του γαστρεντερικού συστήματος. Επιπλέον, η κατανάλωση ψαριών έχει φανεί ευεργετική για διάφορους τύπους καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος, του λάρυγγα, του ενδομητρίου και των ωοθηκών. Αντίθετα, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και το υψηλό γλυκαιμικό φορτίο θεωρούνται ως επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου.

Πρόσφατα πειραματικά αποτελέσματα στη βιβλιογραφία δείχνουν ότι ο συνδυασμός της χημειοθεραπείας με χορήγηση φυσικής προέλευσης αναστολέων του φλεγμονώδους παράγοντα PAF (Platelet Activating Factor) έχει βέλτιστα αποτελέσματα στη δράση της χημειοθεραπείας. Σε συνδυασμό, όμως, με πειραματικά δεδομένα της ερευνητικής μας ομάδας, όπου έχουμε αποδείξει την ύπαρξη αναστολέων του PAF στα τρόφιμα της ΜΔ, αναδεικνύεται και εξηγείται ο ρόλος της ΜΔ και για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου.

Κωνσταντίνος Α. Δημόπουλος

Ομότιμος Καθηγητής Βιοχημείας και Χημείας Τροφίμων | Τμήμα Χημείας ΕΚΠΑ

Βιβλιογραφία:

The implication of platelet activating factor (PAF) in cancer growth and metastasis: potent beneficial role of PAF-inhibitors and antioxidants.
Infect. Disord. Drug Targets (2009) 9(4): 390-9
Tsoupras A.B., Iatrou C., Frangia C., and Demopoulos C.A.